Αρθρίτιδα σημαίνει φλεγμονή της άρθρωσης. Από τα περίπου 100 είδη αρθρίτιδας, η οστεοαρθρίτιδα, είναι η πιο συχνή. Χαρακτηρίζεται, ανατομικά, από καταστροφή του χόνδρου, του υλικού δηλαδή κάλυψης της επιφάνειας των οστών που έρχονται σε επαφή σε κάθε άρθρωση, συνήθως σε συνδυασμό με οστεόφυτα (μικρές προεκτάσεις του οστού, φτιαγμένες από εναποθέσεις αλάτων ασβεστίου, στα όρια της άρθρωσης).
Συμπτώματα
Εμφανίζεται κυρίως ως πόνος και αρθρική δυσκαμψία, χειρότερη μετά από ακινησία. Κάποιες φορές συνδυάζεται με οίδημα (πρήξιμο) στην περιοχή της άρθρωσης , μετά από σωματική καταπόνηση.
Αιτίες
Είναι μια χρόνια και προοδευτικά εξελισσόμενη κατάσταση, που σχετίζεται άμεσα με:
• τη μηχανική επιβάρυνση των αρθρώσεων,
• την πρόοδο της ηλικίας και
• το μεγάλο σωματικό βάρος.
Αναπτύσσεται κυρίως σε «φέρουσες» αρθρώσεις. Αρθρώσεις που σηκώνουν το βάρος μας έναντι της βαρύτητας: γόνατο, ισχίο, οσφυϊκή και αυχενική μοίρα σπονδυλικής στήλης και, κάποιες φορές στα δάκτυλα των χεριών.
Πού οφείλονται τα συμπτώματα
Η εμφάνιση οστεοαρθριτικών αλλοιώσεων σε μια άρθρωση δεν την καθιστά συμπτωματική.
Αν στηριχτούμε μόνο στην ακτινολογική εικόνα δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί κάποιοι άνθρωποι με ελάχιστες αλλοιώσεις εμφανίζουν έντονα συμπτώματα και άλλοι με έντονες αλλοιώσεις εμφανίζουν ελάχιστα. Σαν να μη φτάνει αυτό, η ίδια άρθρωση με τις ίδιες αλλοιώσεις μπορεί να εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις.
Η ανατομική αιτία του πόνου δεν είναι ξεκάθαρη.
Η καταστροφή στον αρθρικό χόνδρο και τα επιχείλια οστεόφυτα έχουν σταματήσει να ενοχοποιούνται πια. Τελευταία ο πόνος θεωρείται ότι οφείλεται σε φλεγμονή στον υμένα της άρθρωσης /ή σε πιθανή φθορά στο υποκείμενο οστό /ή σε εστίες βλάβης του μυελού του /ή φλεγμονή σε μαλακούς ιστούς μύες, συνδέσμους και τένοντες γύρω από την άρθρωση.
Αντιμετώπιση
Υπάρχει όμως μια λειτουργική συνιστώσα, που είναι παρούσα πάντα, τόσο στην πρώτη εμφάνιση, όσο και σε όλες τις υπόλοιπες. Πρόκειται για τη μηχανική επιβάρυνση, είτε ως υπερβολική φόρτιση (άπαξ, ή επαναλαμβανόμενη) σε φυσιολογική μηχανικά άρθρωση, με αποτέλεσμα την απορρύθμισή της και σταδιακά τον εκφυλισμό της ανατομίας της, είτε ως φυσιολογική επιβάρυνση σε ήδη απορρυθμισμένη άρθρωση, που έχει χάσει τους εμβιομηχανο-προστατευτικούς της μηχανισμούς.
Παρότι δεν γίνεται, λοιπόν, να διορθώσουμε ή να σταματήσουμε την εκφυλιστική διαδικασία, μπορούμε συνήθως να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τα συμπτώματα που σχετίζονται με αυτήν. Και έχουμε τη δυνατότητα να εμποδίσουμε την επανεμφάνιση ή την εξέλιξή της.
Κάτι τέτοιο όμως απαιτεί συνδυασμένη προσέγγιση και από τον θεράποντα και από τον θεραπευόμενο.
Η χειροπρακτική μπορεί να αποκαταστήσει τη λειτουργία και τη μηχανική στην άρθρωση. Με την αποκατάσταση της κατανομής φορτίων και τη βελτίωση στην κινητικότητας, έχουμε περιορισμό του πόνου και της δυσκαμψίας, βελτίωση της δύναμης μυών και συνδέσμων άρα καλύτερη υποστήριξη στην άρθρωση. Όμως αυτό δεν σημαίνει τίποτα αν δεν υποστηριχθεί το σώμα από τον ίδιο τον κάτοχό του.
Ενεργητική θεραπεία
• Ρύθμιση και διατήρηση σταθερού του σωματικού βάρους
Τα επιπλέον κιλά αυξάνουν τον πόνο και την ταχύτητα φθοράς της άρθρωσης. Με 5 μόλις περισσότερα κιλά έχουμε 50% πιθανότητα επανεμφάνισης “κρίσης “.
• Κίνηση-δραστηριότητες
Κατανοώ ότι το τελευταίο πράγμα που θέλουμε όταν πονάμε είναι να αθληθούμε. Όμως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της οστεοαρθρίτιδας είναι η κίνηση. Ακόμα και απλές δραστηριότητες, όπως περπάτημα ή ήπιες δουλειές στο σπίτι ή στον κήπο μπορούν να βελτιώσουν την κίνηση στην άρθρωση, να μειώσουν τον πόνο και να βοηθήσουν στην σταθεροποίηση σωματικού βάρους σε ιδανικότερο επίπεδο.
• Άσκηση
Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης προωθούν το χτίσιμο των μυών γύρω από αρθριτικές αρθρώσεις, σταθεροποιώντας την άρθρωση και διευκολύνοντάς την στη στήριξη των φορτίων.
Αργές, ήπιες πρακτικές που περιλαμβάνουν διατάσεις ( Yoga, Tai-chi ), βελτιώνουν την ευλυγισία και την ευκαμψία.
Η αερόβια προπόνηση, το βάδισμα, το κολύμπι, το ποδήλατο, ο χορός αυξάνουν την αντοχή και τα επίπεδα ενέργειας.
Όλες οι μορφές άσκησης βελτιώνουν τον πόνο και υποστηρίζουν το σύστημα έναντι επιδείνωσης και επανεμφάνισης των συμπτωμάτων.
Το τι θα επιλέξει ο καθένας εξαρτάται από τον σωματότυπο, την ηλικία, τη βαρύτητα της συμπτωματολογίας και την προσωπικότητά του. Το σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι για να αντιμετωπίσουμε την οστεοαρθρίτιδα δεν αρκεί ένα πρόγραμμα γυμναστικής του ενός μήνα .