ΧΕΙΡΟΠΡΑΚΤΙΚΗ

Δεν είναι ειδικότητα της Ιατρικής.

ΟΥΤΕ εξειδίκευση ή τεχνική της φυσιοθεραπείας.

Και σε καμία περιπτωση δεν είναι τεχνική μάλαξης ή μασάζ.

Δεν είναι επίσης η ικανότητα έκλυσης χαρακτηριστικών ήχων αποσυμπίεσης -το κλασσικό «κρακ»- από την άρθρωση. Αν ήταν έτσι, το πεντάχρονο ανηψάκι μας που βάζουμε να «περπατάει» στην πλάτη μας για να την ανακουφίσει είναι, και αυτό, “Χειροπράκτης”.

Η χειροπρακτική είναι η επιστήμη που εστιάζεται στη διάγνωση, στην πρόληψη και στη θεραπεία επώδυνων μυοσκελετικών παθήσεων που οφείλονται στην απορρύθμιση και κακή λειτουργία των αρθρώσεων (κακή εμβιομηχανική).

Η αποκατάσταση της αρθρικής δυσλειτουργίας επιτυγχάνεται με ειδικούς θεραπευτικούς χειρισμούς, που γίνονται με τα χέρια, και ονομάζονται ανατάξεις (adjustments).

Η ανάταξη -εφόσον γίνεται από ειδικό πτυχιούχο χειροπράκτη, είναι μια ανώδυνη και ασφαλής διαδικασία που έχει σαν στόχο την αποκατάσταση των “υπομετατοπίσεων”, δηλαδή των εμβιομηχανικών απορρυθμίσεων των αρθρώσεων.

Με στόχο την διαχείρηση των αποτελεσμάτων που αυτές μπορεί να έχουν στο κινητικό μοντέλο της περιοχής και, μέσω αυτού, τόσο στο νευρικό και υπόλοιπο μυοσκελετικό σύστημα όσο και στη γενικότερη υγεία.

Για όσους από εσάς αναρωτιέστε για το αν υπάρχει σχέση μεταξύ παλαιών αμαρτιών, καθιστικής ζωής, καθημερινών σωματικά απαιτητικών δραστηριοτήτων και “άνευ λόγου και αιτίας” (για το λογικό μας το μυαλό) εμφάνισης μυοσκελετικών συμπτωμάτων, η απάντηση είναι η εξής :

“Υπάρχει βαρύτητα σε αυτόν τον πλανήτη και ναι, τα τραντάγματα, πεσίματα, σήκωμα βάρους με κακή εργονομία και οι απότομες κινήσεις, μπορούν -και συνήθως καταφέρνουν- να τραντάξουν ή να ασκήσουν τάση στα δομικά στοιχεία μιας άρθρωσης και έτσι να προκύψει μια μικρο-μετατόπιση του ενός οστού σε σχέση με το διπλανό του (η προαναφερθείσα υπομετατόπιση) απορρυθμίζοντας την εμβιομηχανική της.

Οποτεδήποτε έχουμε απορρύθμιση της διάταξης των οστών στο χώρο της άρθρωσης, έχουμε αλλαγή και της λειτουργικής συμπεριφοράς τόσο των οστών που την αποτελούν όσο και των γύρω ιστών (μυών, τενόντων, συνδέσμων, νεύρων κλπ).

Πιο αναλυτικά

Η άρθρωση «μπλοκάρει». Χάνει κίνηση και γίνεται πιο δύσκαμπτη. Αυτό δημιουργεί στους μυς της περιοχής την ανάγκη να κάνουν “υπερπροσπάθεια” για να την κινήσουν και “υπερωρίες”, με αποτέλεσμα την εμφάνιση σπασμού και αδυναμίας -λόγω εστιασμένης τοπικής “υπερκόπωσης”.

Το σώμα προσαρμόζεται, για να συνεχίσει να μας υπηρετεί και “κλέβει”, αλλάζοντας τα κινητικά του μοντέλα. Το πως έχει μάθει, δηλαδή, να εκτελεί αυτοματοποιημένες συμπεριφορές πχ πώς να σηκώνεται, να κάθεται, να περπατάει, να στέκεται, να μπαίνει ή να βγαίνει από αυτοκίνητο, να σηκώνει βάρη κλπ.

Μετά από μια μικρή ή μεγάλη περίοδο “χάριτος”, ανάλογη της παραπάνω προσαρμογής, εμφανίζονται συμπτώματα. Πόνος το πιο συχνό.

Η αρθρική δυσλειτουργία προκαλεί, ακόμα, διαταραχή της ομαλής κυκλοφοριας των νευρικών ερεθισμάτων από και προς την άρθρωση, και περιορίζει την ικανότητα του σώματος για αυτορρύθμιση και αυτό-ίαση.

Παρακωλύεται η τοπική μικροκυκλοφορία. Μειώνεται η μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών και αυξάνεται η συσσώρευση αχρήστων συστατικών (τοξίνες).

Αλλάζει η ικανότητα κατανομής φορτίων στα δομικά συστατικά των αρθρώσεων με αποτέλεσμα αύξηση των τάσης και εμφάνιση αλλοιώσεων τόσο στις αρθρικές επιφάνειες, όσο και στους χόνδρους, στους μεσοσπονδύλιους δίσκους, στους μηνίσκους.

Όλα τα παραπάνω συμβάλλουν σε αλλαγή της μεταβολικής δραστηριότητας των ιστών που αποτελούν την άρθρωση, των χημικών διεργασιών, δηλαδή που γίνονται στα κύτταρα για την παραγωγή ή κατανάλωση της ενέργειας που αντιστοιχεί στις ανάγκες τους.

Και αυτό μας κάνει πιο ευάλωτους, οδηγώντας αρχικά σε ανάπτυξη φλεγμονής και εντέλει σε εκφυλισμό και ανατομική φθορά.

• Ανακούφιση του πόνου
• Βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης
• Χαλάρωση του μυϊκού σπασμού
• Επαναφορά της μυϊκής απόδοσης στο φυσιολογικό
• Καλύτερη νεύρομυική συναρμογή και έλεγχο της κίνησης
• Πρόληψή τραυματισμών
• Υποστήριξη και επιτάχυνση της ικανότητας του σώματος για αυτοθεραπεια
• Διόρθωση της στάσης του σώματος
• Ενίσχυση ισορροπίας και αντανακλαστικών
• Βελτίωση επιδόσεων
• Γενικότερη ευεξία

Η ανάταξη, μέσω νεύρο-φυσιολογικών αλλαγών τόσο στην περιοχή του συμπτώματος όσο και σε επίπεδο κεντρικού νευρικού συστήματος (νωτιαίου μυελού και εγκεφάλου), επηρεάζει τόσο την τονικότητα -δηλαδή στο ‘ρελαντί’ των γειτονικών μυών της άρθρωσης σε κατάσταση ηρεμίας- όσο και την ευαισθησία του νευρικού κυκλώματος του πόνου, δίνοντας μας ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για να πετύχουμε σε πρώτη φάση όλα τα παραπάνω οφέλη.

Δεν παύει όμως να αποτελεί παθητική θεραπεία, την οποία δέχεται ο πάσχων και στην οποία δεν συμμετέχει ενεργητικά.

Μία τέτοια θεραπευτική προσέγγιση, ενώ λειτουργεί εξαιρετικά όταν παρέχεται στα πλαίσια πρόληψης ή ευζωίας και, κυρίως, στην οξεία φάση των συμπτωμάτων, έχει περιορισμένη χρονικά αποτελεσματικότητα αν δεν συνδυαστεί με ενεργητική θεραπεία, δηλαδή με κίνηση.

Είτε με στοχευμένα προγράμματα θεραπευτικής άσκησης υπό επίβλεψη επαγγελματία της κίνησης είτε με τη μορφή αναψυχικής άθλησης και ενδυνάμωσης δια βίου. Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι η Άσκηση είναι η καλύτερη θεραπεία!

Η χειροπρακτική αποτελεί ένα ξεχωριστό και αυτόνομο επάγγελμα υγείας, αναγνωρισμένο απο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) (Barret, 2013) και νομοθετικά ρυθμισμένο στα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη (Haldeman et al., 2005).

Για να αποκτήσει λοιπόν κάποιος τον τίτλο του Χειροπράκτη, απαιτείται πτυχίο αναγνωρισμένου Κολλεγίου Χειροπρακτικής (Πανεπιστημιακά Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης), τουλάχιστον τετραετούς έως εξαετούς φοίτησης, σε προπτυχιακά τμήματα που οδηγούν σε πανεπιστημιακούς τίτλους πτυχιακού ή μεταπτυχιακού επιπέδου (Bachelor ή Master).

Η αναγνώριση των σχολών γίνεται από τον ανεξάρτητο Διεθνή Οργανισμό Πιστοποιήσης (Council of Chiropractic Education), που θέτει και εποπτεύει την εφαρμογή συγκεκριμένων προδιαγραφών σπουδών, τις οποίες οφείλουν όλες οι εν λόγω σχολές να ακολουθούν.

Σε περίπτωση που κάποιος είναι ήδη κάτοχος άλλου πτυχίου Σχολής Υγείας Ανώτατης Εκπαίδευσης, η απαιτούμενη διάρκεια σπουδών χειροπρακτικής (σύμφωνα πάντα με τον Π.Ο.Υ.), υπολογίζεται με προαπαιτούμενο τις 2.200 ώρες σε πρόγραμμα διετούς ή τριετούς φοίτησης (Full Time), περιλαμβάνοντας κατ’ ελάχιστον 1.000 ώρες κλινικής εμπειρίας υπό επίβλεψη.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι 4.980 συνολικά ώρες των δικών μου σπουδών στο Κολλέγιο Χειροπρακτικής, έχοντας ήδη αποφοιτήσει από την Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ.

Η χειροπρακτική είναι το επάγγελμα που εξειδικεύεται αποκλειστικά στην ανάταξη της αρθρικής δυσλειτουργίας και, για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας τονίζεται ότι για να το εξασκήσει κάποιος “απαιτείται υψηλών προδιαγραφών εκπαίδευση, ικανότητα και εμπειρία” (Stephenson, 2015).